No, you cannot give enough

Hij was het beste geweest dat haar ooit was overkomen. Hij was haar opstap geweest naar de positie die ze nu gevonden had. Hij was haar rots geweest, de vader van haar dochters, en haar lieve partner. En hij was dood. Smokegaze was dood, en zijn lichaam was overgegeven aan de rivier. Hij was weg, en er was niemand die nu nog op Crystalstar wachtte wanneer ze haar den binnenkwam. Er was niemand meer die haar niet alleen zag als de leader, niemand meer die Crystalshell zag. Niemand, behalve haar kleinzoon en voormalige apprentice. Hermitshell had nooit helemaal toegegeven aan haar gezag, en bleef haar tutoyeren en bracht nooit bijzonder veel respect voor haar op. En juist dáárom had Crystalstar hem nu nodig.

"Mijn partner is dood." Mauwde ze, terwijl ze samen naar de ondergaande zon keken. Ze zaten op een glooiende heuvel, die Crystalstar had uitgekozen. Het voelde vreemd om het toe te geven, dat Smokegaze écht weg was. Haar verdriet was niet het harde rouwen dat ze bij eerder verlies had gevoeld. Deze dood was niet te voorkomen geweest. Zijn leven was een vlam geweest die alsmaar kleiner werd, totdat hij hem zelf uitgemaakt had. De schok was niet plotseling gekomen, dus de pijn was gedempter. Haar gedachten gingen naar Seamist en Carrioncough, hun gezichten hingen voor haar geestesoog. Ze hadden allebei iets gehad, haar in hun ban gekregen. Maar ze probeerde die gedachten te verdringen. Daarom wendde ze zich tot Hermitshell. "Wat nu?"

[Hermit]

De afgelopen paar moons was er bizar veel gebeurd. Eigenlijk overkwam hem zijn hele leven constant wel iets. Verraad, verlies, hard werken en de sociale spelletjes die hem langzamerhand steeds duidelijker werden. Een mindere kater was hier al lang onder gebroken. Maar niet hij, Hermitshell, beste warrior van zijn leeftijd. Zeker niet nu iedereen om hem heen hem steeds meer nodig begon te hebben. Er was geen tijd om zijn wonden te likken. Hij moest door. Dat was immers wat iedereen waar hij naar opkeek deed.

Zijn oude mentor verraste hem dan ook met de openheid waarmee ze hem plots benaderde. Eerder had ze nooit iets met hem gedeeld, al helemaal niet toen hij nog haar apprentice was, maar nu leek die ijzige muur tussen hen steeds meer te smelten. Ze begon steeds minder op de strenge mentor en leader te lijken en steeds meer op de moeder die hij nooit had gehad, of gewoon een poes die steeds maar werd gestraft voor haar daden en daar langzaamaan onder wegkwijnde. En toch - ondanks deze tegenstrijdigheid - vond hij haar niet zwak. Het was bewonderingswaardig. Bij gebrek aan zinnige woorden volgde een korte, maar intense stilte. Hij dacht aan Cottonflower, een poes die hij nog maar zo kort écht kende. En nu al zou hij zo'n intens verdriet ervaren als ze zou sterven. Hij had werkelijk waar geen idee hoe Crystalstar zich voelde. "Ik weet het niet." Sprak hij na een tijdje, zijn ogen gericht op het landschap onder de heuvel. Voor het eerst in tijden had hij geen oplossing. Hij voelde zijn onderlip zachtjes trillen, maar er kwam nog niks uit. Nee, niet nu. Niet in haar moment. Sowieso niet.. Gehypnotiseerd keek hij naar de naar beneden glijdende zon, die steeds meer schaduwen over de wereld wierp. De begroeiing onder hen werd steeds lastiger van elkaar te onderscheiden en ook begonnen de beekjes minder en minder te glinsteren, in ieder geval tot het sterrenlicht daar wat aan veranderde. Er hing een bitterzoete sfeer van onmogelijke verwachtingen gepaard met schampere hoop. "Ik weet dat ik het je niet altijd makkelijk heb gemaakt, maar ik ben er voor je." Dat was het. Geen sorry, geen tranen of zelfs geforceerd oogcontact. Hij gaf gewoon toe. En dat was genoeg.

Een vraag van niks was het geweest. Ze verwachtte niet dat Hermitshell haar de antwoorden zou geven waar ze naar verlangde. Niemand had die antwoorden, behalve zijzelf. Ergens diep in haar bewustzijn weggestopt zaten de antwoorden. Diep van binnen wist Crystalstar wat ze moest doen om gelukkig te zijn, maar ze kon er niet bij. Er waren teveel verschillende mogelijkheden, de wereld was te onzeker. Maar de nabijheid van haar adoptieve kleinzoon was geruststellend. De grijze kattin gnuifde een zachte grinnik toen hij zei dat hij het niet wist. Hij was een soort zoon voor haar. Niet zoals Icecream dat was, bij wie ze altijd de lieve, zorgzame moeder was geweest. Hermitshell was meer de zoon bij wie Crystalstar de harde, strenge ouder was die alles zou doen om haar kind het beste uit zichzelf te zien halen. Er verscheen een onverwachte glimlach op haar gezicht toen hij zei er voor haar te zijn. Crystalstar ging wat verzitten en vleide haar schouder zachtjes tegen die van de crèmekleurige kater aan. Hij was nu echt groter dan zij, en sterk. Cottonflower zou niet snel op hem uitgekeken zijn, reflecteerde ze. Goed voor hem. "Als je niet zo moeilijk was geweest zou je nu een zwakkere Warrior zijn geweest. Elke dag training is niets zonder karakter." Hun blikken ontmoetten elkaar en ze knikte. Hij had zo haar biologische kleinzoon kunnen zijn. Hij had zijn vaders gezicht, het gezicht dat Icecream van Crveamyfrost geërfd had. "Je bent een goede kat, Hermitshell. Je zult het goed doen. Je zult beter zijn dan ik, wanneer je tijd komt."

De liefkozende aanraking van de poes waar hij altijd zoveel frustratie voor had gevoeld kwam als een schok aan. De laatste keer dat ze ook maar iets van moederlijkheid naar hem had getoond, was voordat Skadi was ontvoerd. Hij was sinds toen zoveel gegroeid. Hij had zoveel geleden. Een kleine glimlach vormde op zijn lippen bij het zeldzame compliment. Dat zijn karakter hem had geholpen naar waar hij nu was, geloofde hij maar al te graag. Zeker nu hij eigen apprentices had merkte hij wat wilskracht voor een invloed had. Want eerlijk, de twee poezen waren verre van gemotiveerd en voor hun leeftijd vrij matig. Toen zijn voormalige mentor hem een goede kat noemde, veranderde de ontspannen glimlach in een duidelijk geraakte uitdrukking. Als ze hem een egoïstische lastpak had genoemd dan had hij zijn schouders erbij opgehaald, aangezien dat na al die vreselijke momenten tussen hen niet bepaald onvoorspelbaar was. Maar ze vond hem goed, zelfs potentieel beter dan zij. Een zenuwachtig grinnikje verliet zijn mond. "Dat weet ik nog zo net niet." Grapte hij bij gebrek aan beter. Er waren namelijk geen woorden die konden omschrijven wat hij nu voelde. Voor het eerst in lang voelde hij zich niet bij haar op zijn hoede.

Nooit had hij een moeder gehad, en misschien was het nu te laat om hem er nog een te geven. Echter had Crystalstar nooit eerder zo'n sterk gevoel van familiariteit gevoeld met haar geadopteerde kleinzoon. In een betere wereld was hij haar zesde kind geweest, had ze hem Shellkit genoemd en was hij samen met zijn drie zussen opgegroeid. Maar zo was het niet gegaan. Hermitshell was achtergelaten door onbekenden, en Icecream had op veel te jonge leeftijd zijn zorg op zich moeten nemen. Ze keek naar hem zoals ze naar haar eigen kinderen keek. Misschien was ze nog wel trotser op hem. Zij hadden elkaar gevormd, en hij was er zo ongelofelijk sterk door geworden. "Ik weet het wel." Even had ze geglimlacht, maar haar toon was oprecht en serieus. "Jij hebt nog alle tijd om van mij te leren. Je kan zien waar ik faal, en waar ik overwin. Tegen de tijd dat je je rechtmatige plek krijgt, zal je precies weten wat er moet gebeuren om Riverclan daadwerkelijk vooruit te brengen. Jij zult mijn werk afmaken, daar heb ik alle vertrouwen in." Mauwde ze stemmig.

Alsof ze hem nog niet genoeg van zijn stuk had gebracht, ging ze door met de lovende woorden die hem stuk voor stuk steeds dieper raakten. Het was hem duidelijk wat ze zei, welke ambities ze voor hem had. En hij was zo blij dat hij deze met haar deelde. Al vanaf zijn kittentijd droomde hij over het leiden van de clan, maar toen dacht hij meer aan macht en aanzien. Inmiddels had hij wel begrepen dat de positie zijn tol eiste, al was hij zich nog zo onbewust van wat dit daadwerkelijk inhield. Wel wist hij dat het betekende dat je offers maakte, en moeilijke keuzes waar idioten zonder inzicht het niet mee eens waren. En Crystalstar had hem nog zoveel meer geleerd. "Dankje." Mauwde hij oprecht, zijn stem emotioneler dan anders. Na een korte stilte keek hij haar aan. "Maar dat heb ik niet alleen gedaan." Zijn ogen glinsterden een beetje. "Ik vond je altijd een vreselijke mentor, maar nu snap ik waarom je zo streng was. Ik had zoveel minder sterk kunnen zijn. En je hebt het ook niet makkelijk gehad.." Zijn stem stierf weg. Hij hoefde haar er niet aan te herinneren.

Het was vreemd om hem zo emotioneel te zien. Hermitshell, die altijd zo hard tegen haar in was gegaan, stond nu bijna met tranen in zijn ogen naar haar te luisteren. Toen hij nog jonger was zouden ze dit gesprek nooit kunnen hebben gehad. Dat zou zij ook niet geïnitieerd hebben, aangezien het hen te close gemaakt zou kunnen hebben, waardoor ze haar strengheid niet door kon zetten. En voor het eerst in zijn leven toonde hij begrip voor haar training. "Het was een keiharde training, en een waar ik Brackenpaw bijvoorbeeld niet aan onderwerp. Jij was al vanaf de eerste training opstandig, en daarna zag ik potentie in je. Dus toen wist ik dat ik niet zachter kon worden." Haar stem stief weg toen hij opmerkte dat ze het niet makkelijk had gehad in de tijd van zijn training. Crystalstar zuchtte, en knikte een verdrietige knik. "Ik zoek lichtpuntjes waar ik ze kan vinden. Starclan is er altijd voor me gebleven, zelfs als ze hard tegen me zijn. En mijn kinderen, en jij nu ook." Ze keek om zich heen. "En Seamist en Carrioncough. Zij helpen ook wel." Ze zei niets over haar precieze relatie met die twee, maar ze zou niet verbaasd zijn als dit Hermitshell iets zou doen vermoeden.

Zo vaak had hij haar verafschuwd voor hoe ze hem tijdens hun trainingen - en daarbuiten - had behandeld. En hij kon het ook niet laten om deze bekende en moeilijk te vergeten haat ergens te blijven voelen. Maar nu hij warrior en zelfs mentor was begreep hij haar zoveel beter. Icecream had hem nooit hard genoeg behandeld om hem zijn potentie te laten naleven, iets wat bij Shimp gelukkig wél zonder Crystal's hulp goed was gekomen. Zelfs Brackenpaw leek haar keiharde training niet aan de kunnen, en dat leek hem nog een opstandig ventje. Hermitshell voelde zich gevalideerd. Ergens had hij spijt van het benoemen van haar zware leven, want ze leek er duidelijk moeite mee te hebben. Een blos verscheen op zijn wangen toen hij haar min of meer een lichtpuntje noemde, waarna hij een beetje overrompeld wegkeek. Dat had hij nooit in zijn jonge leven van haar verwacht. Evenals de hulp die Seamist en Carrioncough haar blijkbaar hadden geboden. "Die twee? Hoezo?" Sprak hij zijn mond voorbij, waarna hij al snel begreep dat hij dat waarschijnlijk niet een wílde weten. Een zowel ongemakkelijk en geamuseerd grinnikje ontsnapte uit zijn mond.

Het leek wel alsof ze de laatste tijd steeds minder goed haar mond kon houden. Crystalstar had natuurlijk niets moeten zeggen over Carrioncough, en nog minder over Seamist. Als iemand erachter kwam wat ze met die laatste gedaan had, dan hing ze. Maar iemand was niet Hermitshell. Ze was er van overtuigd dat haar kleinzoon tot zijn laatste adem loyaal zou zijn, zelfs als zijn mentor er een paar twijfelachtige gewoontes op nahield. De grote grijze kattin keek nogal uitdagend zijn kant op toen hij daar met zijn gebruikelijke gegrinnik naar haar zat te loeren. "Vraag het dan. Leek die blik tegen hem te zeggen. Ergens was ze ook wel benieuwd wat hij ervan zou zeggen. "Laten we zeggen dat ook volwassen katten zoals ikzelf zo hun gezelschap nodig hebben." Mauwde ze uiteindelijk met alle gratie die ze in zich had.

De manier waarop ze hem aankeek zei alles, waarna haar woorden het enkel bevestigden. Het was duidelijk. Crystalstar was niet zo heilig als hij dacht. "Dat snap ik," Grijnsde hij. De tranen in zijn ogen waren verdwenen, maar de sfeer bleef gemoedelijk, al dan niet een beetje ongemakkelijk. Ergens verraste het hem wel, aangezien ze zo lang loyaal was gebleven aan Smokegaze. Aan de andere kant: hij was nu dood, en er stonden vast veel katers en poezen te springen om zijn plek in te nemen. Van Carrioncough had hij dat wel verwacht, maar Seamist? Naast haar veel te zachte persoonlijkheid was er nog een ander en veel groter probleem. "Ik neem aan dat dat een reden is om haar partner niet te vertrouwen, of is dat te kortzichtig van me?" Ging hij verder, deze keer zonder grijns, maar lichtjes bezorgd. De twee kregen immers kittens. Was het echt waar dat Arcticwolf zijn partner verkeerd behandelde, of was zijn nobele leader jaloers? Dat laatste geloofde hij meteen al niet, maar het kon geen kwaad om er naar te vragen.

Eigenlijk was de situatie met Carrioncough niet zo serieus als haar woorden misschien deden denken. Ze hadden een paar keer tegen elkaar aangezeten omdat Crystalstar troost nodig had gehad, maar verder dan dat was het ook niet gegaan. Op de een of andere manier had Starclan het zo gemaakt dat zíj geïnteresseerder was in hem dan vice versa. Meer dan eens had de Leader ook al gedacht dat haar zwarte vriend misschien helemaal geen interesse in kattinnen had. Maar toch.. Hij had haar mooi genoemd, en haar aangestaard alsof ze één van Starclan's wonderen was, dat moest toch iets betekenen. Seamist daarentegen, dat was nog eens een lastige situatie. Hermitshell's opmerking deed haar wederom met samengeknepen ogen opkijken. "Mijn wantrouwen in Arcticwolf heeft niet te maken met het feit dat ik zijn mate wellicht meer dan vriendelijk vindt." Benadrukte ze. "Maar het is wel nog een reden om voorzichtig te zijn rond hem. Als hij weet dat hij mij pijn kan doen dóór haar, dan heeft hij meer macht dan ik me kan garanderen." In werkelijkheid wist hij dit al. Crystalstar bad nog steeds tot Starclan dat hij nooit van de mogelijkheid gebruik zou maken. En anders zou ze haar plicht aan Seamist moeten vervullen, en Arcticwolf 'kwijt' maken.

Dat was een vraag die hij duidelijk niet had moeten stellen. Het bracht hem echter wel meer inzicht in de situatie. Natuurlijk was ze niet zo achterlijk dat ze om simpel liefdesverdriet haar wantrouwen naar iemand al uitte. Nee, dit ging veel dieper. Haar volgende redenatie vond hij dan ook erg logisch. Ze had hem eerder al verteld dat Arcticwolf gevaarlijk was. Natuurlijk maakte ze zich hier dan zo'n zorgen om. "Ik kan meer patrols met Seamist lopen om een oogje in het zeil te houden, als je dat wilt." Stelde hij direct voor. Alles om maar te kunnen helpen. "En ik snap waarom je haar op die manier ziet.. Jij verdient haar meer dan Arcticwolf." Voegde hij er aan toe, zijn ogen recht in de hare. Normaal gezien had hij nooit zoiets tegen haar kunnen zeggen, maar hun gesprek had wat in hem losgemaakt. Het was jammer dat het voor de twee poezen zo was gelopen.

Opnieuw bood Hermitshell vrijwillig aan om in de situatie te helpen, deze keer door Seamist in de gaten te houden. Crystalstar dacht over zijn woorden na. Was hij te vertrouwen. Ja, dat was hij zonder meer. Maar ook genoeg te vertrouwen om hier in mee te helpen? De kattin wilde het graag geloven, maar ze was bang voor iedere extra kat die ze in het hele gebeuren verwikkelde. Ze konden allemaal lijden door haar toedoen, of teveel doorvertellen aan een 'vertrouweling' waardoor de hele zaak uitkwam. Ze schudde haar kop toen hij zei dat zij Seamist verdiende. "Ik ben geen haar beter dan hij. Ik heb haar leven kapot gemaakt om de eer van Riverclan te bewaren. Ik ben net zo erg haar duivel geweest als Arcticwolf. Seamist verdient zichzelf, en een goede mate, iemand voor wie ze nooit bang hoeft te zijn." Ze zuchtte en keek weg. Heel even had ze gedacht dat zíj die mate zou kunnen zijn, maar nu was die naïeve fantasie voorbij. Nu snapte ze hoe het echt zat.

Verward door haar woorden viel hij stil. Ze had Seamists leven tot een hel gemaakt, maar een goede reden hiervoor kon hij niet bedenken. Natuurlijk was deze liefdesdriehoek voor geen van de betrokken partijen erg prettig. Het lag echter niet in het karakter van zijn mentor om zichzelf hiervan de schuld te geven. Nee, er was écht iets gebeurd. Hoeveel meer zat hierachter? "Crystal." Sprak hij duidelijk en koeltjes. Zijn blauwe ogen ontmoetten de hare. "Wat is er aan de hand?"

Een gevoel alsof er een blok ijs in haar maag terechtkwam overspoelde Crystalstar. Dat had ze absoluut niet mogen zeggen. Ze had er niet bij nagedacht dat de clan niet wist dat zij en Seamist gevoelig tegenover elkaar hadden gestaan. Ze moest zichzelf onder controle krijgen, voordat katten die niet haar kleinzoon waren haar zo hoorden praten. Toen hij naar een duidelijker verhaal vroeg schudde Crystalstar dan ook haar kop. "Nee, nee.. Ik kan je niks vertellen. Ik heb al teveel verteld. Seamist is alleen veilig als niemand meer weet dan ze nu weten." En Starclan wat wilde ze die kattin graag veilig houden.

Gefrustreerd sloeg hij zijn oren in zijn nek. Dit was niet de Crystalstar die hij kende. Zijn mentor maakte niet dit soort domme fouten, en krabbelde al helemaal niet terug. Het was duidelijk dat ze leed onder wat er gebeurde, wat dat dan ook mocht zijn. Hij moest het weten. "Dat kun je niet maken." Er lag geen spoortje onzekerheid in zijn stem, enkel een lichte wanhoop. "Je kunt me niet bezorgd maken om vervolgens niet het hele verhaal te vertellen." Wat was er nog meer dat hij niet wist? "Seamist is juist veiliger als ik meer weet. En in zal niets aan Cottonflower vertellen, of Shrimp of papa, voor het geval je dat misschien dacht." Schatte ze hem zo laag in? "Dus alsjeblieft, vertel me wat er is."

Nee, niet weer ruzie. Ze kon het niet aan om nog een keer te breken met haar apprentice. Niet nadat ze hem zojuist praktisch haar derde zoon had genoemd. Maar hij trok te snel conclusies, en werd te snel overstuur. Crystalstar woog haar kansen af. Als ze niet zei, zou hij denken dat ze hem niet vertrouwde. Als ze wel iets vertelde, dan was er nog iemand naar wie ze Seamist verraden had. Want het maakte niet uit of híj het niet doorvertelde, zij zou het hem verteld hebben. Nog een extra persoon om de arme kattin te veroordelen. "Ik heb haar verteld dat ze Arcticwolf als mate moest aannemen. Ze had een ernstige fout gemaakt die haar loyaliteit in twijfel bracht. Ik dacht dat ze bij elkaar pasten, dat ze van hem zou houden. Ik heb haar aan een monster gegeven." Ze hoopte dat hij er genoeg mee zou nemen, en dat ze vaag genoeg was geweest.

Hoewel Crystalstar vaag bleef over de details, was hij blij dat ze hem dit vertelde. Maar hij schrok er ook van. Al die tijd hadden ze een oprecht koppel geleken. Onwaarschijnlijk, maar echt. In het begin althans.. Ze hadden verdomme zelfs kittens. Crystalstar had Seamist om wat voor reden dan ook in een vreselijke relatie geforceerd, waar ze de arme poes nu niet meer uit kon redden. Wat een shitshow. Wat kon Seamist gedaan hebben zoiets te verdienen? Hij had zo zijn vermoedens, maar eerlijk gezegd had hij geen idee. Er volgde een stilte waarin hij de informatie verwerkte. "Je gaat me vast niet vertellen waarom je het deed. Dat is jammer en ik kan je beloven dat je me kunt vertrouwen, maar ik snap het." Begon hij. Zijn ogen gleden over de prachtige zonsondergang voor hen. "Ik vraag me gewoon af of je je schuldig voelt.." Na wat ze hem in zijn apprenticetijd allemaal had aangedaan, maar ook Twistedheart en andere tegenstanders, kon hij het gewoon niet meer zeker weten.

Verder zou ze niets loslaten. Niets over Seamist's ontrouw, niets over de aanslag op Settleddust, niets over de kittens in Shadowclan. Hermitshell wist genoeg, hij wist teveel. Het was waar dat hij één van haar dichtste vertrouwelingen was, en dat hij daarom heel wat meer informatie hoorde dan de meeste warriors, maar dat betekende niet elk detail. Zijn vraag beet diep. Voelde ze zich schuldig? Morele en ethische vragen mengden niet goed met leiderschap, had Crystalstar al vroeg gemerkt. Als leader streefde ze ernaar om zoveel mogelijk van haar persoon achter te laten, om zich volledig op de clan te focussen. Maar Crystalshell had haar nooit volledig verlaten. "Ik leef om de clan te dienen." Mauwde ze ferm, terwijl ze ook naar de ondergaande zon staarde. "Dat heeft veel leed veroorzaakt, maar heeft ook het voortleven van Riverclan veilig gesteld." Ze bleef even stil, wist dat hij met afschuw naar haar zat te luisteren, dat hij niet kon wachten om zijn mening te geven. Maar vlak voordat hij iets kon zeggen ging Crystalstar verder. "Ik heb me nooit schuldiger gevoeld dan over wat ik Seamist heb aangedaan."

Een flauw glimlachje vormde op zijn lippen. Leven om de clan te dienen.. Het mooiste excuus van allemaal. Hij kende zijn leader nu lang genoeg om te begrijpen dat het eigenlijk helemaal niet makkelijk was, dat protest vanuit de clan uit een plaats van onwetendheid kwam. Maar toch.. was er echt geen manier om beter te zijn? Anderen deden het ook. De kater keek toe naar hoe de zon verder en verder naar beneden gleed. Het zou snel donker zijn. Hermitshell was niet zo blind dat hij de wreedheid van zijn mentor niet kon zien. Ze had iets in zich wat hij nooit zo kunnen vertrouwen. Een deel van haar zou het altijd eens zijn met de pijn die ze had veroorzaakt. Misschien kwam het daarom ook wel als een schok dat ze zich schuldig voelde over de pijn die ze Seamist had gegeven. De kater bleef even stil en knikte toen langzaam met zijn kop. "Je weet niet half hoe blij ik daarmee ben." Zuchtte hij, waarna hij besefte wat hij zojuist had gezegd. Beschaamd wendde hij zijn kop af. Zou ze denken dat hij haar een monster vond?